Hacı Bektaş Veli – Seyyid Mahmud Hayrani
Kureyş Ocağı evlatlarından olan Seyyid Mahmud Hayrani Konya ilinin Akşehir ilçesinde 13 yüzyılda yaşamış Muhammed Ali evladı ulu bir pirdir. Evliya olarak kabul edilir. Kureyş ocağı evlatları Adıyaman, Konya, Bingöl, Erzurum, Malatya, Tunceli, Elazığ, Erzincan illeri olmak üzere geniş bir bölgede yaşamaktadır. En yoğun ocak evlatları ve talipleri Tunceli ilinde yaşamaktadır. Bu ocağa ait çok sayıda Evliya makamı halen ziyaret olarak binlerce kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Hacı Kureyş, Düzgün baba, Seyyit Mahmud Hayrani, Derviş Divane, Baş Köylü Hasan Efendi gibi evliyalar bu ocak evlatlarıdır.
Hacı Bektaş-ı Veli Velayetnamesinde Seyyid Mahmud Hayrani
“Hacı Bektaş’ın ünü her yana yayılmıştı, her taraftan erenleri görmeye geliyorlardı. Akşehir’de bir er vardı, adına Seyyid Mahmud-ı Hayrani derlerdi. Bu er, bir arslana bindi, bir yılanı da kamçı yaptı, üç yüz Mevlevi dervişiyle, Hünkar’ı. görmek için yola çıktı. Sulucakarahöyük’e yaklaşınca, bu hali Hünkar’a haber verdiler, Aliler sırtına yaklaştı dediler.
Hünkar,o gelen kimse dedi, canlıya binmiş, gelmiş; biz cansıza binelim. “Kızılca Halvet” yakınında bir kızıl kaya vardı, bir dam duvarı kadar büyüktü. Hemen o kayanın üstüne bindi, ey kayacık dedi, Tanrının izniyle o gelen erenlerden yana yürü. Kaya, hemencecik kuş açar gibi gürleyip Aliler sırtına doğru yürümeye başladı. O kayanın, şimdiki halde başı, tıpkı bir kuşa benzer.
Öte yandan Seyyid Mahmud-ı Hayrani de Aslan üstünde, elinde yılan, gelirken bir de baktı ki Hünkar, cansız bir kayaya binmiş, yürütüp gelmede. Er nazarında küstahlık, edebsizlik etmişiz deyip aslandan indi, yılanı da elinden attı. Er nazarına küstahça gelmişiz dedi, Hünkar’a karşı vardı. Hünkar da kayaya dur dedi, kaya durdu. Seyyid Mahmut’la dervişler, Hünkar’ın eline ayağına düştüler. 0 Tekke kayanın dibinde oturdular. Tam bir hafta Sohbet ettiler, yediler, içtiler, sema safa ettiler. Etraftan işiden muhipler, aşıklar da geldiler. Bir hafta sonra Seyyid Mahmüd-ı Hayranı, peymançeye durdu, izin istedi. Hünkar, Hayran’ım dedi, yürü, seni o bulunduğun yere saldık; orası, ekmeğin olsun. Seyyid Mahmüd-ı Hayrani, erenlerin safa – nazarını aldıktan sonra vedalaşıp Akşehir’e doğru yürüdü gitti.”
Kaynak : Hacı Bektaş-ı Veli Velayetnamesi