Muhammed Ali Yolunda Dört Kapı Kırk Makam

Dört Kapı Kırk Makam

Hacı Bektaş-ı Veli Makalat isimli eserinde bu dört kapı kırk makam yolunu açıklamış ve yaşatmıştır.

Hz. Muhammed “Şeriat sözlerim, tarikat fiillerim, marifet hallerim, hakikat zatımdır.” Sözü ile dört kapıyı özetlemiştir.

“Adem, Tanrı’ya kaç makamda erer, onu bildirir. Pes Kutb-ı Alem buyurur kim, Çalab Tanrı’ya kırk makamda erer, dost olur. Onu Şeri’at içimde, onu tarikat içinde, onu ma’rifet içinde, onu hakikat içindedir.“ Hacı Bektaş-ı Veli

ŞERİAT   Şer kötü manasındadır. Seri-at yani kötülüğü at demektir. Kötülükten uzaklaşıp iyiliğe ulaşmak için oluşturulmuş kurallara şeriat denir. Günümüzde şeriatın karşılığı hukuk kurallarıdır. Resulün getirdiği Tanrı kuralları insanları kötülükten uzaklaştırmak içindir. Bu kurallar Kuran-ı Kerim içindedir. Hz. Muhammed bu kuralları “Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim” sözüyle özetlemiştir. Yüce Tanrı’nın yasaları değişmez. İnsanların yaptığı yasa değişir. Tarih boyunca yöneticiler birçok şeriat kuralı kendileri için oluşturmuştur. Hz. Muhammed şeriatı, Muaviye şeriatı, Abbasi Şeriatı, Osmanlı şeriatı gibi. Hz. Muhammed’in şeriatını en doğru erenler uygulamıştır.

1)      İman etmek,  Allah’a, Meleklere, Nebilere, Kitaplara, Ahiret gününe

2)      İlim öğrenmek,

3)      İbadet etmek, Salat (dua), Oruç (Nefsi ıslah), Haça gitmek (Nebi ve velilere yolculuk), cenabetten temizlenmek (Şehvetten arınmak), Seferberlik olunca kaçmamak (kötülükle mücadeleden kaçmamak)

4)      Helal kazanmak, Faizi haram bilmek. Alın teri ile geçinmek, alın teri dökmeden elde edilen kazançtan uzak durmak.

5)      Nikah kıymak, Allah, Anne ve Baba’nın rızalığına uygun nikah kılmak.

6)      Hayız ve nifas halinde nikahı haram bilmek, nikahı rızalık üzerine yapmak. (Kadının özel hallerinde cinsellikten uzak durmak ve kadının da rızasını almak).

7)      Sünneti cemaat, (Sünnet Allah ve resulün Kural ve uygulamaları cemaat ise Allah’ın kulları demek) Allah’ın kullar arasındaki adaleti, kuralları  aynıdır ve değişmez olduğunu bilmek.

8)      Şefkatli olmak,

9)      Temiz yemek ve temiz giyinmek ve temiz söz söylemek temiz sözleri takip etmek.

10)      Emr-i Maruf, Yaramaz işlerden sakınmak ve iyiliği emretmek.

ŞERİAT kapısı İslam kurallarının olduğu kapıdır. Bu kurallar kötülüklerden arınmayı sağlar. Bu kurallar tüm nebilerin kurallarının cem olmuş halidir.

TARIKAT kötülüklerden uzaklaşan kişi yola girerek, kıldan ince kılıçtan keskin dosdoğru yolda Allah’a ulaşmak ister.

Hacı Bektaş-ı veli Tarikat “İnsanlara ve gök ehline sorulduğunda, Dışı ve içi ter temiz olan kişilere düşer” diye buyurmuştur.

Tarikat ehlinin nefsin istek ve arzularından uzaklaşması için çok uğraş vermesi gerekir. En kestirme olanı ise ahlak ve sevgi bir gönül sahibinin kalbine girmektir. Bu topluluğun (Nevi ve Veliler) kalbi Hakkın nazar ettiği yerdir.

1)   Tövbe edip, ikrar vermek, Tövbe için kişinin hatalarını, günahlarını görmesi ve kurtulmak istemesi ile başlar.

2)   Mürit olmak (Hikmet verilenlere ve ilim sahiplerine – Pir, Mürşid, Rahber)

3)   Sac gidermek, ( Tarikata uygun düşünce ve giyim)

4)   Cihat etmek,  (Kötülükle mücadele, Ateşten sakınmak, günahtan uzak durmak)

5)   Hizmet etmek, (Başkasına hizmet edene, hizmet edilir)

6)   Korkmak,   (Allah’tan uzaklaşmaya korkmak)

7)   Ümit etmek, (Allah’ın rahmetinden ümit etmek)

8)   Hırka, Zembil, Makas, seccade, tesbih, ibadet, hidayet etmek. (Dervişlere verilen halleri anlatır)

9)   Nasihat ve Muhabbet sahibi olmak, (Erenlerin nasihatına uymak, Hak ile muhabbet)

10)   Işık, Aşk ve fakirlik, can makamı (Aşk ehlinin gönül nuruna tabi olması)

MARİFET: Allah yolunda kötülüklerden uzaklaşan kişi hak yoluna girerek kendi özünde olan güzel amelleri açığa çıkarır ve hayırlı işler yapar. Yapılan hayırlı işler marifet olarak adlandırılır. Kuranı kerimde salih amel olarak adlandırılan marifet içindedir.

1)      Edep,(Eline diline, Eline Beline sahip olmak)

2)      Korku,

3)      Perhizkarlık, (İstekleri sınırlamak)

4)      Sabır,

5)      Utanmak,

6)      Cömertlik,

7)      İlim,

8)      Miskinlik,(Haktan başka varlığı olmayan, Hakka muhtaç olan)

9)      Ma’rifet,(Hakka yaraşır iş yapmak)

10)    Kendini Bilmek. (Nefsini bilen Rabbini bilir)

HAKİKAT Allah’ın sırlarını, hayatın ve yaşamın sırlarını, kendi sırlarını, evrenin sırlarını ifade eder. Bu kapı pir evi kapısı ile sembolize edilir. Manada ise Nevi ve velilerin manevi derecesini ifade eder.

1)      Toprak olmak,

2)      Yetmiş iki millete bir gözle bakmak,

3)      Elinden geleni yapmak,

4)      Yaratılmış olandan emin olmak,

5)      Varlıkta Yüce Tanrı’yı bulmak ve tabi olmak,

6)      Sohbet etmek, hakikatin sırrını söylemek

7)      Seyir, (Manevi yolculuk)

8)      Sır saklamak,

9)      Allah’a Münacaat, Yakarış

10)    Allah’a ulaşmak

Kaynak : Hacı bektaş-ı veli’nin Makalat isimli eserinden alınara son haline getirilmiştir.. Bu eserin okunmasını tavsiye ediyoruz.

cemhaber

Nihat Vural

Tarih : 08.11.2015

Günceleme : 01.10.2020

Güncelleme : 14.05.2023

Kaynak :

Hacı Bektaş-ı Veli Makalatı

Kuran-ı Kerim

Ehlibeyt